/CZAS_22c_1939_dodatek2_do_nr71_0001.djvu

			DODATEK NIEDZIELNY DO „EXPRESSU LUBELSKIEGC
z DNIA 12^ MARCA 1939 R. 1 W O ŁyŃ SK lEG O '
[II Miii] i laMi liiiit Itiio: [Мшпн.
Prof. Henryk Ułaszyn definitywnie wyjaśnił tę wątpliwość.
P. Tadeuai Cijwicki, który w swoim | tywnie da siQ stwierdzić jakieś cbo*
czasie zamieszkiwał w Lublinie szerzy, | ozenie od zwykłych tradycyjnych norm
przy rótnych okazjach, poglqd, ie po- _ słowotwórczych.
pularnego terminu .Lubelszczyzna*
ulywać nie naleiy, gdyi jest to rusy­
cyzm. Ostatnio pisał o tem p. Ciświcki
na łamach .Kurjera Warszawskiego*.
W ubiegł« niedziel« w tymie .Kur-
jerze Warszawskim' obszernie odpo­
wiedział p. Ciiwickiemu znakomity
uczony prof. Henryk Ułaszyn, który
pisze co następuje.
Pozwalam tu sobie skreślić kilka
uwag, z powodu artykułu p. dr. T.
Ciświckiego p.t. .Skqd si« wzięła Lu­
belszczyzna*. Nie chodzi mi tu o
sprawę uiycia terminu tego przez Z.
Kossak-Szczuckę w jej powieści p. t.
.Trembowla*, mołna bowiem być na
tę sprawę róśnych poględów—o czym
pisałem w artykule moim p.t. .Bisku­
piński język prasłowieński* w .Języku
Polskim* (styczeń-luty b.r.). Jest to
bowiem tei i w artykule p. Ciświckie­
go eprawa drugorzędna; sprawę naj-
waśniejszę sę wywody autora doty-
częce terminu Lubelszczyzna, scha­
rakteryzowanego określeniami .szpet­
ny nowotwór* i .sfabrykowany*.
W zastosowaniu do wyrazów wyłej
przytoczone określniki znaczę zwykle,
śei albo komuś dany wyraz indywidu­
alnie się nie podoba, albo tel objek.
Co do moiliwości pierwszej, to,
oczywiście, mamy tu do czynienia z
indywidualnym ustosunkowaniem się
p. Ciświckiego do terminu Lubelszczy­
zna. Jeśli mu się nie podoba, moie
go nie uiywać.
Co do moiliwości drugiej, to
stwierdzić naleiy, ie wywody p. Ci­
świckiego nikogo obznajmionego z
historię języka polskiego przekonać
nie mogę. Gdyby nawet p. Ciświcki
wmyślił się był w te kilka przy­
kładów, które sam przytoczył, nie
uznałby ich napewno jako dowo-
dzęcych jego tezy. Przede wszystkim
bowiem przekonałby się, ie przyro­
stek izna, tworzęc rzeczowniki (w za­
sadzie abstracta) od przymiotników,
a zatem nazw przeróinych cech, mo­
ie tworzyć wyrazy o bardzo róinym
znaczeniu — nawet nazwę wiatru czy
mgły. Toi przecie jui u Klonowićza
we 'Flisie* czytamyt
Tak tei kiedy w tył Pomorszczy-
zna wieje,
Jui Pola« pełen jest dobrej
nadzieje,
Gdy go z letniego zachodu wiatr
ienie
Do jego ziemie...
O przyrostku tym zatem powiedzieć
poniekęd moina, ie jest to poprostu
urzeczownikowiajęcy przyrosteki pań­
ski—pańszczyzna i tak samo od siei
ski—sielszczyzne, babski — babszczy
zna, profesorski — profesorszczyzna
i t. d., i t. d. Naumyślnie przytaczam
właśnie nieuiywane, by wykazać mo-
iliwość róinorakich skojarzeń znacze­
niowych—ai do namacalnych konkre­
tów i do kolektywów (por. staropol­
skie ta męiczyzna).
Jak zatem zamiast dwóch wyrazów
pokój jadolny mówimy jadalny lub
jadalnia, gdzie w pierwszym przypad­
ku zachodzi kategorialna przemiana
znaczenia (przymiotnik —rzeczownik),
a w drugim-nowy twór morfologiczny,
tak podobniei zamiast ziemia lubel­
ska motamy mówić Lubelskie albo
Lubelszczyzna.
ff
STAROWIN
ff
Koniaki naturalne
Wiśniak na miodzie
Wiiniak Inksnzowy
Wiiniówk«; wytrawną
Krupnik na miodzie
Śliwowicą atarą
Jarząbiak Extra
Baraczką
FIRMY
JERZY lENKNER i SKA
KAMIENICA-BIELSKO
310
P. Ciświckiemu się wydaje się, ie
to dopiero p. Wiercieński w r. 1907
.sfabrykował* Lubelszczyznę na wzór
Chełmszczyzny, a Chełmszczyznę na
wzór rosyjskiej Chołmszcziny; a na
wzór tej Lubelszczyzny powstały takie
twory, jak Wileńszczyzna, Kielcczyzna
i in. Jak zobaczymy nitei, sprzęci
wiaję się temu historyczne fakty. Tet
podsuwanie p. Wiercińskiemu takich
wzorów lubelskich, jak nazwy przed­
mieść; Bielszczyzna, Kalinowszczyzna
i Sierakowszczyzna (od dawnych wła­
ścicieli Bielskich, Kalinowskich i Sie-
i rakowskich) nie wytrzymuję krytyki,
, bo cót zrobić z takimi dawnymi ter-
I minami, jak królewszczczyzna (nie-
tylko dobra kiedyś stołu królewskiego,
lecz i nazwa pewnego podatku), lub
hetmańszczyzna (nietylko dobra het
mańskie, lecz i kozacy małorosyjscy)
i t. р., a przede wszystkim najbliłsze
Lubelszczyznyi Humańszczyzna .klucz,
wzgl. dobra naletęce do Humania*,
Wilanowszczyzna .dobra wilanowskie*
wzgl. klucz wilanowski*.,, zatem na­
zwane jest wcale nie od imienia
właściciela. A zna je jut Lindel..
Iräi-B ilpj-S ii!«i(i»a-J8iojla».
Projekt budowy nowej linii kolejowej.
I A co to jest włoszczyznr? Bardzo
; dobrze określił jut tenłe Lindei
i .Wszystko co jest włoskiem, jeżyk,
: obyczaje, towary, cgrodowiny*. Mogły­
by oznaczać i .ziemie włoskie”, gdyby
to nie znaczyło .państwo włoskie*.
A Słowiańszczyzna w znaczeniu
.ziem słowiańskich'? A Pińszczyzna,
Tucholszczyzna znane Polowi (f 1872)?
Jaroitaw posiada naturalne wa-1 Przemysł Jarosławia dopiero wła-
runkl rozwoju ze względu na ; ściwie powstaje. Istniejące za­
dość duiy handel i rzemiosłO:
Codziennie
dzieje się coś
ciekawego.
A o właściwym—według p. Ciświc­
kiego — wzorze Lubelszczyzny, t. |.
o Chełmszczyśnie p. Ciświcki pisze
w ten sposób: termin ten H. Wier­
cieński .przyjęł wskutek braku orien­
tacji w grach politycznych*, on tylko
rosyjskę Chołmszczinę .przerób ł na
iinliitH lili Mili 11:1
Jeśli ostatnio w Polsce wzrosło za- | terzy zapomnieli o istnieniu 5 tej czę-
interesowanie Australię, to chyba tyl
ko dlatego, ii kraj ten niebywale
słabo zaludniony (zaledwie 0,7 mie­
szkańca na km*) stanowi dogodny
teren imigracyjny, ponoć skłonny do
przyjmowania osiedleńców iydow-
sklch. Jednak pozo tym, mało kto w
Polsce interesuje 'się Australię, co
przynosi nam dotkliwy uszczerbek
materialny, dajęcy się łatwo obliczyć.
Trzeba bowiem sobie uświadomić, ie
wywóz australijski do Polski przed­
stawia wartość 38 miln. złotych, nato­
miast wywóz polski do Australii zale­
dwie 491 tysięcy złotych, czyli ie —
wyratajęc się językiem sportowców —
Australia bije Polskę w stosunku 77
do 1.
Mogłoby się zdawać, ie nasi ekspor-
ści świata, choć ona z wielu wzglę­
dów zasługuje na zainteresowanie.
Jest to bowiem typowy kraj surowco­
wy, który w zamian za eksportowane
złoto, wełnę, skóry, mięso i t.d. przy
wozi liczne artykuły przemysłowe. I
co najciekawsze w dzisiejszych cza­
sach utrudnień przywozowych, Au­
stralia dęięc do zwarcia .noiyc cen*
obniia ochronę celnę w odniesieniu
do wyrobów przemysłowych, chcęc w
ten sposób po cenach niskich udo­
stępnić import przemysłowy swej lud­
ności, iyjęcej z tanich surowców rol­
niczych i górniczych. Chcęc wzbudzić
zainteresowanie polskich sfer gospo­
darczych dla Australii, Targi Poznań-
skie czynię starania o pozyskanie wy­
stawców z tego kontynentu.
Prawdziwym przyjatieiem w 2у[1о
J.at u na. aaku-
plona Bajnowaa«
таажува do aay-
dB, bifti, nerdkowanla.
k№z urudiiiey id
U. ISO.— u gittwM
lib Dl ipłaly. Za sauimr
■diiilamy RiiiilelDlc] i«a-
lanjl.
Żądajcie bezpłat-
aycta katalofówl
Polaki Dom Handlowy KRISCHER
Kraków, Zwloraynlocka 6, wydział 180.
W dniu 12 marca br. to jest
dzfś w niedzielę o godz. 10-ej
rano odbędzie się walne zebra­
nie członków Związku Legioni­
stów w Lublinie, w sali teatral­
nej Domu Żołnierza.
Z cyklu: Zagidnienii niotoryzacwine
i drogowe w tfoiewddztwie Lubelskiem.
MD) \m iiofiiii wнешщше
i rozwój organizacyj motorowo-sportowych.
kłady przemysłowe mają raczej Chełmszczyznę i puścił w obieg*
charakter lokalny. Przemysł miał- No, to eóz robić z Oskarem Kolber-
Codziennie
donosi o tem
ciekawa gazeta.
1 dlatego warto jest
być stałym prenumeratorem
dziennika
„iiynu LDbelUi i Woł."
Prenumerata miesięczna z
przesyłkę do domu —
2 zł. 75 gr.
Prenumeratę przyjmujemy
od kaidego dnia
w miesiącu.
Kościaauki 8, tel. 23-60.
, Щ[i  iie
odchodzić od stron
ojczystych!?
Józef Górski, zamieszkały przy uli­
cy Krakowskie Przedmieście 55, za­
wiadomił policję, te jego 15 letni syn
Jan uciekł z domu.
Wedle wszelkiego prawdopodobień­
stwa młody Górski przyłączył się do
wędrownego teatru góralskiego, który
bawił ostatnio w Lublinie.
by jui obecnie warunki do dal
szego rozwoju w okręgu jaro­
sławskim, lecz stoi temu na
przeszkodzie brak dostatecznych !
połączeń komunikacyjnych. Jaro­
sław jest małym węzłem kole­
jowym dla 4 szlaków, gdzie po­
łączenie jest stosunkowo dogod­
ne. Wszystkie te połączenia ma
giem, który — jak wiadomo — umarł
w roku 1890, a więc na długo przed
akcję Wiercieńskiego, a jednak obok
stale przez siebie utywanego terminu
Chełmskie, utył równiei np. w przed-
I mowie do właściwego swego zbioru
terminu Chełmszczyzna
Komu więc Lubelszczyzna się nie
podoba, mote unikać tego terminu,
moie uiywcć Lubelskie — ale chyba
nie ma, jak widzieliśmy, wystarczają
ją jednak raczej znaczenie lo- рУ?**, ^rmy
LI j . ł
1 ^ - i Lubelszczyzna,
kalne, gdyz łączą to miasto je- |
dynie z miastami 1 ośrodkami
Województwo Lubelskie ma duto |
jeszcze do zrobienia w dziedzinie
motoryzacji. Rozwój jej postępuje z
roku na rok. Jednak mimo niewętpli
wych postępów na katde dziesięć
tysięcy mieszkańców wypada w woje­
wództwie Lubelskim 3,5 pojazdów me
chanicznych.
Cyfra ta jak widzimy jest bardzo
skromna.
Samochodów osobowych w roku
ubiegłym było 703 (w tej liczbie 65
taksówek i 124 autobusy) a ciętaro-
wych — 165.
Oprócz tego Lubelszczyzna posiada
253 motocykle.
Cyfry powytsze nie dotyczę wozów
wojskowych a tylko tych, które sę w
posiadaniu ludności cywilnej.
Nadmienić naleiy przy okazji te w
naszym województwie jest 52 tysięce
rowerów.
Cyfry podane wzrosły ostatnio i
maję dalszą tendencję wzrostu.
Jeśli chodzi o rozwój sportu moto­
rowego i propagandę motoryzacji to
wykładnikiem ich sę dwie placówki:
Automobilklub i Klub Motocyklowy
Związku Strzeleckiego.
Automobilklub założony został 10
maja 1930 roku. Komitet Organizacyj
ny stanowili: pp. śp. Graf Kazimierz,
Gutowski Paweł i Głuchowski Ta­
deusz
Pierwszym prezesem Klubu w roku
1930 był p. Paweł Gutowski, następnie
Począwszy od roku 1933 do 1936 r.
Klub przeżywał okres kryzysu, dlatego
tet prace Klubu ograniczały się do
zebrań i wycieczek towarzyskich.
W dniu 30 września 1936 r. odbyło
się zebranie Automobilklubu Lubel­
skiego z udziałem zaproszonych go­
ści, na którym postanowiono odnowić
prace Klubu i zmienić statut przez
dostosowanie go do warunków obec
nych.
W dniu 5 grudnia 1936 roku wybrano
nowy zarząd Klubu przy czym preze­
sem został wybrany p. inż. Kazimierz
Bizański. W roku 1936 prace zarządu
skupiły się głównie koło opracowania
zmian statutu oraz organizacji wew­
nętrznej Klubu. Statut został zmienio­
ny, przesłany do aprobaty Automobil­
klubu Polski, który w dniu 7 listopada
1938 r. nadal Automobilklubowi prawa
Oddziału.
W dniu 1 kwietnia 1937 r. zostało
utworzone Biuro Techniczne przy A.L.
Szefem Biura został p. mec. Tadeusz
Głuchowski. Biuro Techniczne przy
A. L. od początku swego istnienia do
dnia 1 marca 1939 r. przeegzamino
wało ogółem 1340 kandydatów. Przy
Biurze Technicznym została utworzo­
na Komisja dla prób sprawności na
Państwową Odznajię Motorową.
W roku 1937 Klub liczył 85 człon­
ków, a w roku 1938 — 105 członków.
Członkami Honorowymi Automobil­
klubu Lubelskiego sę: pp. wojewoda
BIBLIOTEKjl
Z A G R OSZ \
od 26 lutego do 19 marca Ь,
sprzedaż wartościowym
kompletów KSIĄŻE^
Ceny kompletów w ty^
okresie zniżone
od 25% do 50o/o
KAtftlog wysyła na iftdAnia odwtot^
PAŃSTWOWE WYDAWNICTW
KSIĄŻEK SZKOLNYCI
Lwów, ul. Karków* 21/23,
26S
Śp. Kazimierz Graf, a od r. 1933 Wło- i Jerzy Albin de Tramecourt, gen. bryg.
dzimierz hr. Scipio del Campo, Smorawiński Mieczysław i ks. biskup
Fulman.
W roku 1938 Automobilklub Lube!^
organizował dwie imprezy sportoii
.Pogoń za czołgiem* i .Raid po l,
belszczyinie*. Ogółem w zawodni
organizowanych przez Klub brało|
dział 16 członków Klubu.
W .Pogoni za Czołgiem* 1-sze ml;
sce zajął p. Zdzisław Andruszkiew^
na samochodzie Fint 508, w Raidi
po Lubelszczyinie 1-sze miejsce zej
p. Szulczewski Władysław na san
chodzie DKW.
Niesłabnącym powodzeniem na ę
szym terenie cieszę się wyciec;!
towarzyskie do Nałęczowa, Zame.ści
Kazimierza n/Wisłę, nad jezioro
tat, nad jezioro Siemień, organiq
wane w roku 1938 w dniach święteg
nych.
W dniu 16 października 1938
1
nastąpiło spotkanie Małopolskiego Kj
bu z Automobilklubem Lubelskim i
Zamościu, co przyczyniło się do ą
wiązania bliższego kontaktu z sęó
dującym Klubem.
W Xi Międzynarodowym Raidg
A. P. 1938 r. jedyną nutomobilisti
startującą w tej cięikiej imprezie b||
członkini lubelskiego Klubu p. Irei
Kuncewiczowa.
Stała zwiększanie się liczby czl«
ków świadczy, o tym, te Klub jr
żywotny i rokuje wielkie nadzic
dalszego rozwoju.
Klub Motocyklowy Związku sir«
lackiego istnieje w Lublinie od 10 li
W ciągu tego okresu Klub przech
dził różne koleje, zdołał jednak pr«
trwać najcięższe lata i dziś już mol
się poszczycić poważnym dorobki:
sportowym i pracą w kierunku ol
wienia ruchu motoryzacyjnego na I
renie woj. Lubelskiego.
Na czele klubu jako prezes stoi
Jerzy Janicki. Dalszy zarząd stanów,
pp. wiceprezes red. S. Rutkowski, i
kretarz В Frelik, skarbnik — A. 1-
nicka, kapitan turystyczny—J. Tolwi
ski, gospodarz — Z. Waśniewski
członek zarządu — Downar Zapols
Najbardziej ożywionym sezon:
sportowo turystycznym był sezon ro
ubiegłego.
Co roku Klub organizuje uroczyi
otwarcie sezonu połączone z nai
żeństwem, poświęceniem maszyn i
Szeroko zakreślony plan pracy
sezon bieżący oraz stale zwiększaj;
się liczba czynnych członków KId:
pozwalają przypuszczać, iż sezoni
gorozzny będzie nie mniej oiywioi
Klub organizuje szereg imprez o cl
rakterze sportowym i wyszkolenioi
wojskowym, weźmie udział w kili
imprezach ogólnopolskich, w otwarć
sezonu motorowego, prawdopodobt
z Aeroklubem i AutomobilklubetHi
pozatym z nastaniem wiosny będi
organizoweł w dalszym ciągu •
cieczki turystyczne.
b. zaboru austriackiego. Brak jest
natomiast połączenia z regionem
В Centr. Okr. Przem t. j. rejo­
nem aprowizacyjnym C.O.P. Aby
usunąć braki komunikacyjne w
związku z zagadnieniami aprowl-
zacyjnymi, miejscowe organizacje
wystąpiły do Min. Komunikacji z
postulatem budowy nowej llnl
kolejowej. Jarosław—Sieniawa—
Biłgoraj — Zwierzyniec, któraby
skróciła połączenie z regionem
В C.O.P. Ministerstwo Momunl-
kacjl odniosło się do tego przy­
chylnie i w najbliższym czasie
ma być realizowana sprawa bu­
dowy llnll, łączącej Jarosław z
Sieniawą, Biłgorajem 1 Zwie­
rzyńcem.
ШОШ I ШШ1 OGRODIiiai
TADEUSZA HR. ŁUBIEŃSKIEGO
w Zassowle k. Dąbicy telefon 3
polRCa ва WIOSNĘ 19S9
driewka i kracwy owocowe — wielka ilość
karłowych po gpccjalnle oliklch ceaacb —
drsewa I kriewy ozdobne, na żywopłoty —
podkładki ł tstubry.
Katalogi 1 oferty na lądanlea
S48
№ ladaiitli dl Mn.
F0ID6RIF0WIIIIE 1111 tf[lF
Knp eperat n* rety
Wirsuwńi Sfiłki Fiłigrificiu S|. i 6. I.
Waraaawa, Marsxalkowaka 111.
Prospekty I warunki wyiyUmy bcipłetalt.
Lir. Dafoe, znany n
całym święcie lekarz *łyn-
nych Pięcioraczków Dion-
ne, pielęgnował ich de­
likatną skórę przy po­
mocy olejku oliwkowe­
go. Później zalecił tylko
mydło Palmolive.
oUwK?S-
Ol*
Każda kobieta winna mieć dziew­
częcy wygląd i brzoskwiniową cerę
W ten sposób zdobjrwa powodzenie g
i miłość mężczyzny, którego kocha.
Nic zaś nie przyczynia się w tym
stopniu do prawdziwego piękna-
■Xł7^
promiennej cery-co olejek oliwkowy I
„Kobieta ma tyle
lat na ile wygląda
Piękna cera zatym
Podróże 1 aporty niszczą cerę. Mą­
dre kobiety strzegą swego uroku
przy pomocy olejku oliwkowego,
który jest niezastąpiony dla utrry
mania gładkości skóry. Palmolive
daje korzyści tego naturalnego za­
biegu przez proste, codzienne uży­
cie go do twarzy i kąpieli.
328
decydują o prawdziwej piękności. Mi­
liony szczęśliwych kobiet na całym świę­
cie iDoznały naturalną drogę do zdobycia
oieknei cerv... przez użycie Palmolive
ChaiBlkalla Во1в1ехо-Осгмв1с<*
Opryaklwacxa iSłBych typów
NaaloBa WyBorowa
Nanądala OyroÓBlesa
R'
StCŁAD
NASION BOHDAN DRZEWIECKI i S-ka 1:
ŚWIĘTA NADCHODZĄ
ODŚWIEŻYSZ WYGLĄD SWYCH UBRAŃ
DAJĄC JE DO CZYSZCZENIA
firmie w . ŁABĘCKI
Fabryka w Warssawla. 34«
0(ło«sral« powyifzeoilety wydąć I zibrić
»t iobą, d?« pimlądp do WafAiawy.
0I1IÖ.
I Fabryka w Lubliniei Farbiarska 4* TcK 21*57 12*53
FILJE FABRYCZNE WŁASNEi
Krak. Prsed. 48» Ś-to Daaka 18; I-go M«J* 29| Farbiarska 4.
ZAMIEJSCOWEi
Chełm, Zamość, Równe, Łuck, Kowel, Siedlce, Brześć n. B., Radom,
Puławy, Biała Podlaska, Hrubieszów, Łuków, Włodawa, Krasnystaw.
123
j.
znane Rolnikom ze swej pierwszorzędnej
jakoficiy najnowszej konstrukcji
P OL E C A J Ą
4B5LUGŁovjgi|Lnkal 2 pokojowy
II.
IITM IM III ЯТАЯТ1Г А A TFJ^
Si. 2ogi.  oilD.
lliOL
[przyPRZEZIEBIEŃI^
(GRYPIE nĆATARZEi
Iw  iródmleżcln, na pai'terze
' od frontn, odpowiedni na
: biuro, sklep lab mieszkanie
j prywatne do wynającla.
I Wiadomość w adminiatracji
Fxn,aa... iBh I Wał»
Miesięcznik Fopularno-Techniczny
„ R A D I O T E C H N I K “
Zawlsra: Artykuły tłoretyczne
Opisy I ichanity odbiorników I przyrządów
StsIy dzlił krótkofalowy
Wloaaa labwratarlaBU Bacplatwa porażała dla radloaaats
Prtaamtritii roczolt zł. 9.—
półroczni# . 5.—
kwsrtalnls . 2.70
Koczilkl za rok 193* I 1937 po zł. 9.—, z przesyłką zł. ».*•.
Cens egzemplarza zł. 1.— z przesyłką zł. 1,2в.
WARSZAWA 1 . ,
tal. 3.SS.ST. ol. Złota S2 bl S P. K. O. ISM. I
PRZY WYRZUTACH
ikóroycb, wrzodztaakecbp ikrofnUcb, czeji.
id 8kórv, Hfztjacbp piericb,
LOPIANÜ Mie E. OOBICCA,
		

/CZAS_22c_1939_dodatek2_do_nr71_0002.djvu

			Str. 4.
DODATEK NIEDZIELNY DO .EXPRESSD LÜBELfJKffiOO I WOŁYŃSKIEGO* ж dnia 12 marca 19S9
IIRZID
I
ШТ РШШПО!
' 10ШШ1
podaje do wiadomości wszyst>
kich PP. Udziałowców Kasy, że
irybory 34*ech członków do
Zgromadzenia Przedstawicieli z
grona 102-ch wybranych kandy­
datów odbywać się będę wobec
delegowanej do tej czynności
Komisji w lokalu Kasy od go­
dziny li-ej do 13-ej w czasie
od 13-ego do 18-ego marca
j939 r. włęcznie. Listy wyborcze
na. iędanie PP. Udziałowców bę­
dę wydawane w biurze Kasy,
poczęwszy od dnia 13 marca
roku bieżęcego. 128
jHfCłU RflPIOWlf.
П Symfonia Beethorena.
II Symfonia Beethoyena D ur, oma*
ciona jest liczba opusu 36, nalały
zatem do stosunkowo wczesnych dziel
tego kompozytora. Posiada ona, w po­
równaniu z następna Symfonia Es-Our
(.Eroika*), leszcze wiele cech naj-
czystszego stylu klasycznego, elemen­
tów spotykanych w utworach Mozarta
i Haydna. Mimo to jednak, nawet tu­
taj, występują już akcenty prawdziwie
beethovenowskie, pełne dramatyczne­
go niepokoju i napięcia, jakkoiwiek
całość dzieła utrzymana jest w atmo­
sferze pogody i promienności.
II Symfonię usłyszą radiosłuchacze
w transmisji koncertu ze Lwowa z
sali Teatru Wielkiego, dn. 12.П1 o
godf. 12.03. Gra orkiestra Lwowskiej
filharmonii pod dyrekcję K. Hardula-
ka. W pozostałej części programu
figuruje .Noc na Łyse] Górze* Mus>
sorgsklego i .Euryanthe* Webera.
Jutro w kinie „A PO L LO“
WIELKA PREMIERA FILMU POLSKIEGO
P. te
ff
SERCE MATKI
ff
...za jednę chwilę szczęścia, za jeden
błysk radości zapłaciła całym tyciem...
Rełyseriai MICHAŁ WASZYŃSKl
W rolach głównychi
Anjiel-EBgialdwBsi, Ł. Wyaoeka, Malklwwlca-OomsiAaka,
Beaitai Wilamowakli Cybalskl, SlelaAaki t Orwld.
Altcia zaiłrzewiania dróg
W powiecie Hrubieszowskim,
Jednym z wainych zagadnień
gospodarczych i kulturalnych wsi
jest sprawa zadrzewiania dróg.
Piękne zadrzewienie stanowi
poza walorami estetycznymi, rów-
niet źródło dochodów, oraz
gwarancję bezpieczeństwa ruchu
na drogach. Akcja zadrzewiania
dróg, podjęta przez wydział po­
wiatowy hrubieszowski, dała ład­
ne wyniki, wrótęc i nadal po­
myślny jej rozwój- Zakres tych
prac nie ogranicza się tylko i
wyłęcznie do dróg państwowych,
ale obejmuje również drogi
gminne.
W przyszłości, gdy należycie
rozwinę się powiatowe szkółki
drzew i krzewów, zadrzewianie
prowadzone będzie tam gdzie
ROWERY
WYŚCIGOWE
SPORTOWE
TURYSTYCZNE
DZIE CIĘ C E
POLECA FA BR YK A ROWERÓW
W. SWIATECKI
SKŁAD FABRYCZNY
134
Lublin, ul. Królewska 11, tel. 32-23.
WEŁNY
na PŁASZCZE, KOSTJUMY, SUKNIE DAMSKIE
oraz GARNITURY MĘSKIE
DO NABYCIA
. I. Bracia SARNECCY
132 Lublin, Krak. Przedm. 30, tel. 14-33.
Z Radomia do Chełma.
Czckiowe przmiesienie dyrekcli kolelowei.
Jak się dowiadujemy w maiu
b. r. następi częściowe przenie­
sienie niektórych agend dyrekcji
321
Drobne ogłoszenia.
• Cuia
10 s»«>»T.
RąJmMl.]ua oflosEMÜ* 11 wynutSw
lii
neik^KItk pnc) V lii pitnaliii t |i.
Nauka — wychowanie.
dyplomowana absolwentka Uni-
w.rsytetu (magister filozof.) udsie-
lekcji. Specjalność! język frencuiki.
iadomość w Administracji .Ezpres*
I Lubelskiego*. 898
kolejowej z Radomia do Cheł­
ma. Z poczętku przeniesione
zostanę wydziały sanitarny i dro­
gowy, a następnie w miarę wy­
kańczania potrzebnych gmachów
i inne.
Ostateczny termin oddania do
użytku gmachów dyrekcji wy­
znaczony jest w porozumieniu z
firmami budowlanymi na dzień
1 września b. r.
tylko zieleń w postaci zadrze­
wiania da się wcisnęć, a więc—■
zalesiane będę nieużytki, wolna
place, skwery, boiska, tereny
szkolne i tp.
Liczby sę najlepszę ilustrację
a w ich świetle zadrzewienie po­
wiatu Hrubieszowskiego przed­
stawia się następujęćo. W okre­
sie od 1934 do 1938 r. posa­
dzono 14808 drzewek, którymi
obsadzono 67 kilometrów dróg
kosztem 36086 zł. Gminy w tym
samym okresie za pośrednictwem
wydziołu powiatowego sprowa­
dziły i posadziły 5620 drzew
które zasadziły na przestrzeni
24 kim. kosztem 7596 zł.
Należy specjalnie podkreślić,
że prace zwięzane z sadzeniem
drzew prowadzone sę przeważ­
nie systemem szarwarkowym. Z
jednej strony daje to pewne
oszczędności, z drugiej zaś stro­
ny wpływa wychowawczo. Uczy
bowiem ogół szanować zadrze
wianie, widzieć w nim nie tylko
piękno, ale wyżej przytoczone
wartości dochodowości i bez­
pieczeństwa.
NIoda polska wieś na Uniwersytecie'
Lubelskim.
Sekcja Akademicka Zrzeszenia Inteligencji
Ludowej.
Mł.afęcinik .Zagon*, orgon Zrze*
■lenia Inteligencji Ludowej i Prcyja-
dół Wsi, w ostatnim swym sesiycle
pomieścił nsstępujęce informacje o
dsiałalności Sekcji Akademickiej dzie-
łajęcej przy lubelskim kole tego
Zrzeszenia.
Istniejęca przy Kole Lubelskim Sek­
cja Akademicka, rozwija żywo swoję
działalność. Ostatnio pod przewód-
U osób otyłych, ortrotyków 1
ronmotyków szklanka naturalnej
wody gorzkiej Franciszka • Józofn
rano na czczo wywołuje obfite wy-
próinienie oraz niezawodnie usuwa
z krwi nagromadzone w niej szkodli­
we trujęce resztki przemiany materii.
nictwem kierownika tejłe sekcji kol.
J. Niecheja odbyło się zebranie
członków— akademików, na którym
omówiono program prac idęcy w 4-ch
kierunkach:
a) Samopomoc, b) wytworzenie
ścisłej więzi ideologicznej wśród
członków, c) działalność kulturalno-
oświatowa na wsi, d) propaganda idei
Zrzeszenia na terenie Uniwersytetu.
W zagajeniu Prezes Koła Prof.
Untw. Czesław Strzeszewski wyraził
radość z powodu rozpoczęcia pracy
przez Sekcję Akedemickę Zrzeszenie
Inteligencji Ludowej i podkreślił ideę
inteligencji w pracach nad budowę
lepszej przyszłości polskiej wsi. Mło-
dzieł Akademicka jako najbardziej
aktywna i dynamiczna grupa musi
stać się ośrodkiem tej pracy.
P illp » «lOltl.
Wśród zajęć dnia codziennego każdy
powinien znaleźć chwilę czasu na
należyte pielęgnowanie włosów. Prze­
ważnie jednak wiele osób zaniedbuje
swe włosy, nie doceniejęc faktu, że
piękne włosy sę ozdobę zarówno ko­
biety, jak i mężczyzny.
Jeśli zauważymy przy czesaniu, że
dużo włosów zostaje na grzebieniu,
to dowód, iż włosy sę chore. Wywię-
zuje się łupież, włosy staję się tłuste
lub łamię się i wypadaję, skóra na
głowie zaczyna swędzić, a wszystko
to razem prowadzi do wyłysienia.
A przecież tak łatwo temu zapobiec]
Należy tylko co reno wetrzeć nieco
Petrolu Perfection, znakomitego środ­
ka do pielęgnacji włosów o miłym
zapachu.
Stale stosowany Petrol Perfection
zapobiega wypadaniu włosów, które
steję się Iśnięce i elastyczne oraz
pięknie się ukłsdeję.
W dalszym cięgu Prof. Cz. Strze­
szewski zaznaczył, że Zrzeszenie na
sze jest apolityczne i ponad partyjne.
Powstało ono, by zcementować inte­
ligencję pochodzęcę ze wsi a tym
samym zjednoczyć wieś i obudzić
solidaryzm chłopski, gdyż najwyższy
już czas, aby wieś wyzbyła się narzu-
eajęcych się jej .opiekunów* zze-
wnętrz, którzy jej tylko szkodzę. Inte­
ligencja wiejska musi stworzyć nowy
typ pracy społecznej, ofiarnej i bez­
interesownej. W zakresie zespolenia
ideowego członków sekcji Akademic­
kiej, praca prowadzona będzie w
utworzonym w tym celu .Akademic­
kim Kole Zagadnień Wiejskich* przy
K. Uniw. Lubelskim.
Obecny adre« sekretaria­
towi Wojewódzkiego Obozu
Zjednoczenia Narodowego
Okręgu Lubelskiego, obwo­
du powiatowego i obwodu
miejskiego: — Krakowskie
Przedmieście Nr. 20 m. 9.
telł Sekretariat —Nr. 11-72,
Przewodniczący Okręgu —
Nr. 34-89.
Sekretariat czynny jest
codziennie od godz. 9-tej
do 14-tej i od 18-tej do
20-tej.
Wątrobą jest filtrem dla krwi.
Zanieczyszczona krew wskutek złego
funkcjonowania wętroby może powo­
dować szereg rozmaitych dolegliwości!
bóle ariretyczne, łamanie w kościach,
bóle głowy, podenerwowanie, bezsen­
ność, wzdęcia, odbijania, bóle w wętro-
bie, niesmak w ustach, brak apetytu,
swędzenie skóry, skłonność do obstruk­
cji, plamy i wyrzuty na skórze, skłon­
ność do tycia, mdłości, język obło­
żony. Choroby złej przemiany ma­
terii niszczę organizm i przyśpie-
szaję starość, Racjonelnę, zgodnę z
naturę kurację jest normowanie czyn­
ności wętroby i nerek. Dwudziesto­
letnie doświadczenie wykazało, że w
chorobach na tle złej przemiany ma­
terii, chronicznego zaparcia, kamie­
niach żółciowych, żółtaczce, artretyź-
mie ma zastosowanie .Choleklnaza*
H. Nlcznojewakiego. Broszury bez­
płatnie wysyła laboratorium fizjo­
logiczno chemiczne .Choleklnaza*
H. Niemojewskiego, Warszawa, No­
wy Świat 5 oraz apteki i składy apte­
czne.
NA ŚWIĘTA WIELKANOCNE
FABRYKA CUKRÓW 1 CZEKOLADY
H. BOJARSKI & ST. WRONA
LUBLIN, nl. ORLA
12
poleca w dniym wyborze:
Wafle do mazurków 1 tortów Baranki czekoladowe, jajka, zajęczki
Łom czekoladowy Karmelki i czekoledki^w różnych
Lukry i smaki do ciast 135 odmianach.
P
racownia Okryć Damskich Wła- i
dysława Mirosława Narutowicze!
Nr. 22 wykonuje wszelkie obstalunki!
w zakres krawiectwa damskiego wcho-
dzęce. Robota pierwszorzędna. 370
Kupno — spnedai.
nrzyjmoje reperacje instrumentów
■' muzycznych,mirs«rg*cnvch.  dp.tvdętych, smyczko­
wych i harmonii. Wykonuje solidnie,
ceny niskie. Lubomelske 4—9. 417
[ |#nray samochodowe I motocyklowe
; * w üompletach zawodowych indy-
I widualnych dżentelmeńskich. Nauka
(>iybka, wszechatronna, gruntowna.
pPecjalne warsztaty szkolne. Biuro!
Lublin, Żmigród, tel. 12-18 Ludwik
Zttnbelli. 107
N*nka pisanie, przepisywanie na
" maszynach, biuro Ludwika Kawki
lublin. Królewska 17. 412
R ó i U •.
świat poruszony przapowie-
I dniami wielkiego Arcymistrza Ta-
|leRinic wschodu prawdziwego Jesno-
'*d **’ 4oda|e do horoskopu
bRadix* cudowny klucz dla zdobycia
*u4ości, zwyciężania wrogów!! Odkry-
kradzieże, zakopane skarby, zesta­
wie szczęśliwe numory!!! Przyślij datę
godzenie, załęcz 5 pytań, imię krew-
*ej zmarłej osoby — 1.50, znaczkami
* enelizę! Szangoni Kraków Szew-
»be _________ isa
ygfnbiono zegarek kieszonkowy
^.Zenith* monogram S-M. odnieść
nagroda 40 zł. Górniak 1-go Maja 11
piwiarnia. 436
Poaady — prace.
Hossnkiąję kucharki reztaurecyjnej
^ i kelnerki od zaraz I-go Maja
57 .Warszawianka*. 441
Draktyki ogrodniczej lub innej
^ pracy poszukuje znajdujęcy się w
ciężkiej sytuacji materialnej chłopiec.
Lat 18. Ukończona szkoła powsz.
dwuoddz. Edward Furmaga, wieś
Majdan Grabina, poczta Zskrzóweli.
_____________________________ 448
notrzabni robotnicy z końmi do
rozwożenia towaru. Wiadomość
Adnalnistracja. 453
Bntynowana maszynistka - kores-
pondentka zmieni posadę (przyj­
muje przepisywanie, ma wolne godzi­
ny). Poste-Restante Lublin I .Pilna*
zprzedanla suka Setter An-
gielski, czarno nakrspiana z ro­
dowodem w drugim polu. Wiadomość
w Administracji. 449
ETortepian
” sprzedani!
krótki i skrzypce do
ia. Wiadomość w Admi­
nistracji .Expressu*. 454
Calon komplet czeczotowy ze zło-
ceniami sprzedam niedrogo wia­
domość tel. 13-24 Firma Kempisty.
413
Interesy majątkowe
i handlowe.
^zęić nieruchomości sprzedam śród-
^ mieście warunki dogodne. Wiado­
mość Zamojska 3 — 16. 400
^kom murowany niewykończony kry-
ty dachówkę, pszczoły—ule war-
szawsliie poszerzone sprzedam spo-
wodu wyjazdu. Ozieslęte, Słowackiego
3e róg Kopernika. 438
Mowy dom w ładnym miejscu do
sprzedania. Wiadomość w Admi­
nistracji. 440
^\kazja. Sprzedam dom piętrowy
stary i nowy w Lublinie Dolna
P. Marii 26. Dochód netto 10 procent
ceny kupna Godziszewski. 409
nossaknję dzierżawy 2-5 morgów
ziemi z domem. Zgłoszenia! cu­
kiernia .Dorotka* dla .Dzierżawcy*,
Szopena 1. 396
niacw narożne przy ulicach Czeskiej
^ i Kwiatowej oraz dom piętrowy
z placem narożnym do sprzedania.
Wiadomość Krochmalna 1. Czajkowski.
419
Kto poszukuje
pracy lub pracownika, mieszkania lub lokatora, klijenta,
zbytu towaru, kupna lub sprzedaży
Niech czyta ogłoszenia drobne
w dzienniku .Express Lubelski I Woł.*
Niech się ogłasza
w dziale drobnych ogłoszeń
.Expressu Lubelskiego i Woł.*
Szerokie rozpowszechnienie
i wielka poczytność .Expressu Lub. 1 Woł.
to gwarancja dobrych rezultatów ogłoszeń.
KOŚCIUSZKI 8, tel. 23-60.
Następnie hol. Mgr. Kuźmicz Bo>
lesław wyjaśnił, że koledzy Akademi­
cy po odpowiednim przygotowaniu w
Kole Zagadnień Wiejskich będę kie­
rowani do pracy kulturalno-oświato­
wej utworzonych przez Koło Zrzesze­
nia w Lublinie ośrodkach kultury
wiejskiej po wsiach. Tego rodzaju
ośrodki już sę organizowane np. w
Fajsławicach i Maśluchach p. Uści­
mów.
Prof. Duczymiński — w dłuższym
referacie przedstawił stosunek Zrze*
szenia do programów ugrupowań po­
litycznych, stwierdzajęc, że organi­
zacje nasza bez żadnej etykiety po­
litycznej podjęła się trudu uaktyw­
nienia wsi w życiu publicznym. Bil­
skie sę nam hasła skonsolidowania
dężeń wsi w duchu potrzeb Państwa
i obrony tegoż Państwa s zewnętrz.
Doceniamy pewne elementy i postu­
laty programowo-narodowe, bo prze­
cież chłop polski jest najbardziej in­
tegralnie narodowym elementem w
Polsce. Doceniamy również donio­
słość moralnego znaczenia zdrowej
rodziny dla państwa i religii w życiu
społecznym, wychowania młodego po­
kolenia w ideach etyki chrześcijań­
skiej. Z niepokojem natomiast pa­
trzymy, jak pewne grupy polityczne w
Polsce operuję hasłami pseudo-demo-
kratycznymi, lub też totaltstycznymi,
opierajęc się przy tym na wzorach
obcych, dalekich psychice większości
społeczeństwa polskiego. Zrzeszenie
dężyć będzie do wytworzenia rzeczy­
wistości polskiej, opartej na pierwia­
stkach wsiowych rdzennie polskich,
ludowych, rodzimych.
7ieao samopo-_
8^ usunac
czucia I ‘- P- cierpienia.
^GÓedecker
o o N Л * Y с l A w A^  ® %
12 czopków zk.b.-bczop _ ^
327
Lekarz skazany
przez sąd okręgowy
został uniewinniony
w apelacyjnym.
Kolegom, zgrupowanym w Akade­
mickiej Sekcji Zrzeszenia przesyłamy
pozdrowienia i życzenia, aby nadal
twardo i mężnie szli ku Polsce sil­
nej, demokratycznej, opartej o zdrowe
masy chłopskie.
W awoim czasie przed sędem
okręgowym stanęl dr. Mikolaf
Nikolski z Szydłowca oskarżony
0 dokonanie niedozwolonego za­
biegu na osobie niejakiej Sary
Kac w wyniku czego pacjentka
zmarła.
Sęd okręgowy po rozpoznaniu
sprawy skazał dr. Nikolaklego
na 3 lata więzienia wraz z po­
zbawieniem praw publicznych i
obywatelskich na lat 5 i na u-
tratę prawa wykonywania prakty­
ki lekarskiej w cięgu 5-u lat.
Skazany zaapelował i sprawa
znalazła się na wokandzie sędu
apelacyjnego w Lublinie, który
po przeprowadzeniu przewodu
uchylił wyrok pierwszej instancji
1 oskarżonego lekarza uniewinnił.
pffZEtRN jjiiy
ж
KOSZTUJE
T31
BPTERie
zt-13ó.-HflPRflo
ZMIEHHY
-ЩШ ä£a.mmeg^
P
lace do sprzedania. Wiadomość
ul. Majdan Tatarski 61. Obok
lotniska. 392
S
przedam plac i piwiarnię, powód
wyjazd wiadomość w administra­
cji. 435
L o k a l e .
D
o wynajęcia 2 pokoje s kuchnię
Konopnicka 5,111 p. Wiadomość u
pozorcy._________________________451
D
o wynajęcia 2 pokoje i wygoda­
mi ewentualnie s używslnościę
kuchni Langiewicza 3 boczna Godeb-
skisgo._________________________ 430
nokój umeblowany z wszelkimi
■ wygodami do wynajęcia. Wiado­
mość w Administracji. 394
Ctarase małżeństwo poszukuje po-
koju z kuchnię, może zapłacić
zgóry. Najchętniej w śródm. Wiado­
mość w Administracji. 431
ialynajmę
WW ktir^hnia
pokoje na letnisko z
kuchnię lub bez— weranda, na
Sławinku. Wiadomość Szopena 17 m 1.
442
Źródła zakupów.
Fkparaty fotograficzne ze gotówkę
i na rety oras wszystkie Foto-
srtykuły po cenach najniższych w
Lublinie poleca Hurtownia Apteczna
i Foto Laboratorium J. Magierski i
S-ka Lublin, Krak.-Przedm. 25, teł,
10 83. 106
£%Streat wyborowy, nie podlegejęcy
męcsniakowi po 25 groszy ze
krzaczek. Loewenstein Bojanowo Wiel­
kopolska. 391
Maszyny — motocykla —
narządzia — rowary.
■yiotocykl «Podkowa" krajowy
■ ■ 100-tka dwuosobowa, ns balo­
nach 3-bisgowa. Niezwykle solidna
budowa i estetyczne wykończenie.
Niska cens i dogodne warunki. Sprze­
daż w czołowych firmach motocyklo­
wych. Bezpłatne prospekty na żędanie
wyaylaję! Zakłady Mechaniczne .Pod­
kowa* Ś. A. p-te Legionowe. 385
■Motocykl Pnch idealne 200 tka
* ■ na nasze drogi, kompletnie wy­
posażona do jazdy w dwie osoby.
Najniższe cena i dogodne warunki.
Gen. przedst. Zorel — Werszews —
Króleweka 23. 386
■Motocykla BSA uznane zostały
" * w całym świacie ze najlepsze.
Niskie ceny i dogodne warunki. Żę-
dejeie prospektów. Gen. przedst Zo­
rel, Warszawa, Królewska 23. 387
|M/CMęścl zamienne i akcesoria
" * motocyklowe. Największy skład
w Polsce. Najniższe ceny. Źędejcie
prospektów. Zorel — Warszawa — Kró­
lewska 23. 388
■Motocykle Rndgo wysoka klasa
^ * sportu i turystyki. Niskie ceny,
dogodne warunki. Gen. przedst. Zorel,
Warszawa, Królewska 23. 389
Ogłoszenia drobne znajdują sią takie
na ostatniej stronie dzisiejszego
numeru .Expressu Lubelskieso 1