/KS_464620_I_L_0001.djvu

			s e e w i
WPjfy>Wffi& -^^«Л ..'Г
Ш ш ж ш т т Ш Ш ікі
іб&ЇГ»;
ittStftoiröy#» ---'і
|Щ рІ1
		

/KS_464620_I_L_0003.djvu

			■
l
i
		

/KS_464620_I_L_0005.djvu

			noinomo 11Го  ІIIP II Юі)  101)101IIО11,0)11011*0111011.67 Гі о  ІИ<
- .. Г І;
11A5.L
IIц
Łe> ІУ Ду j|
»юіГк»ЇЇГ6ціоііі0н<оіГ70їїію'.пРи*оі*'и>*)ііОіі*оііі0ТіГо'*іі0н
		

/KS_464620_I_L_0007.djvu

			MOWY ZŁODZIEJSKIEJ
zebra, 32ЪШ
ANTONI KURKA
c. k. oficyał Dyrekcyi policyi xve Lwowie.
WYDANIKpRLGL':
zinicniune І ro/.s/.'rzolic.
LW Ó W.
NAKŁADEM AUTORA.
Czcionkami Drukarni „Słowa Polskiego“.
		

/KS_464620_I_L_0008.djvu

			PRAWO WŁASNOŚCI ZASTRZEGA SIĘ.
LUBLIN
/-
		

/KS_464620_I_L_0009.djvu

			Przedmowa
	
			

/KS_464620_I_L_0010.djvu

			badaniu, o ile możności, wszystkie wyrazy
i ogłaszam icli zbiór w formie słownika.
Przy tem upraszam wszystkich intere­
sujących się podobnem badaniem, o ła­
skawe udzielenie mi wyrazów, nie obję­
tych w obeenem dziełku, aby uzupełnić
przyszłe jego obszerniejsze wydanie.
Lwów, w maju 1896.
A.
		

/KS_464620_I_L_0011.djvu

			Przedmowa
do wydania drugiego.
Od pierwszego wydania Słownika gwary zło-
' dziejskiej upłynęło lat trzy. W ciągu tego
czasu zajmowałem się nadal badaniem tej
gwary, korzystając z każdej nadarzającej
się sposobności, przyczem udało mi sie
poznać znaczną ilość dalszych wyrazów
złodziei polskich, a nadto zbadać ponie­
kąd gwarę złodziei żydowskich. Żydowscy
złodzieje nie mają również odrębnych wy­
razów na wszystko. Gwara ich składa się
z wielu wykombinowanych i wielu poprze­
kręcanych wyrazów, przeważnie z języka
hebrajskiego, a braki uzupełniają oni
bądźto wyrazami z żargonu żydowskiego,
bądź też z gwary złodziei
		

/KS_464620_I_L_0012.djvu

			Wyrazy żydowsko-zlodziejskie wydru­
kowane w obecnem wydaniu różnią się
od wyrazów złodziejsko-polskicli odmien-
nemi czcionkami (cursiv).
Lwów, w grudnia 1899.
A.
		

/KS_464620_I_L_0013.djvu

			Wyrazy złodziejskie na słowa polskie.
Ajle — rok.
Andrus — złodziej (patrz buchacz).
Arbajtować — pracować,
Arcywiza — woda.
Awire szlugen — ukryć się.
Baałmelehume — żołnierz.
Balem — grać.
Balon zrobić, urządzić — umknąć z ja­
kiegoś wyżej położonego miejsca, jak
z piętra, strychu i t. p.
Bankojza — skarbonka.
Bara — moneta zdawkowa, pieniądz.
Batałe — pugilares (patrz, chodak, ha-
wernik, przecios).
Beczka — ambona.
Beler —
		

/KS_464620_I_L_0014.djvu

			Ber — kuferek.
Beseraj — sąd powiatowy (patrz delego­
wany).
Białko — papier.
Biclia — książka.
Bikora — laska (patrz łasica).
Bindować — viązać.
Binia — dziewczyna.
Blat — nabywacz kradzionych rzeczy.
Blat być, — zgodzić się na сой.
Blendówka — wystawa sklepowa.
Bojdek — strych (patrz wichura).
Bośnia — szpital.
Brać do młyna — wydać kogoś jako
wspólnika, żawikłać kogoś w sprawę
(w śledztwo).
Buchać, buchnąć — kraść (patrz juchcić,
palugować, grabić, zagrabić).
Buchacz — złodziej (patrz andrus).
Bulka — gwiazdka na kołnierzu.
Być blat — zgodzić się na coś.
Cenałe — banknoty, od 10 złr. wyżej.
Cep — chłop (patrz
		

/KS_464620_I_L_0015.djvu

			Chaber — dziura w murze.
Chałef — nóż lub ajent policyjny (patrz
hechtling).
Chałen — okno.
Clmtrak — ajent policyjny.
Chatranka — patrol policyjna.
Chawres — wspólnik.
Ohirus — pijak.
Chirzyć (kirzyć) — pić.
Chodak - pugilares (patrz hatale, ha-
wernik, przecios).
С komet ее — żydowskie dziesięcioro prze­
kazań, które przy modlitwie nakładają
na głowę, (zwane tewilen.)
Chowsze — wolny, uwolniony.
Ciamkacz — dziecko.
Cinel — pierścionek (patrz koło).
Cukier — głód.
Cukier miniać — być głodnym.
Cybula — zegarek (patrz sikora).
Czardin — koń kradziany.
Czardinelc — koniokrad.
Czepić — złapać.
Czernidło —
		

/KS_464620_I_L_0016.djvu

			Czuchrać w łaty grać w karty.
Dabern — mówić.
Dąbrowa (Na Dąbrowie) — Zakład kamy
w Stanisławowie.
Delegowany — sąd powiatowy (patrz be-
seraj).
Dolina — kieszeń w ogóle.
Dolinowy buchacz lub andrus — złodziej
kieszonkowy.
Dycha — dziesiątka, (banknot).
Dym — mąka.
Dziać spas — daj spokój.
Dziadownia — inspekcya policyi.
Dziakować dać.
Dziakować klap —- rozbić, rozłamać.
Dziobak — ospowaty.
Faeyenta — rzeczy.
Fajka — cygarniczka.
Faszit zdradzony.
Fasziten — zdradzać (patrz slicheneri).
Fechtować — zebrać (patrz miaukać).
Ferniak — nos (patrz
		

/KS_464620_I_L_0017.djvu

			Filać — pchać.
Filicha — chustka, chusteczka.
Filipus — papieros (patrz waryatj.
Fisy nogi.
Fiszla -— zamek.
Fiter — futro.
Flach — pole.
Fladrować się — pieścić, łasić, umizgać się.
Flelcel — papieros.
Fuga zrobić, urządzić — umknąć, (patrz
wystawić, balon lub plajter zrobić,
urządzić).
Gadzina — łańcuszek.
Ga wrak — pan (patrz łyta).
Gawruczka — pani.
Gąska — 20 groszy (patrz krakus .
Geld — pieniądz wogóle.
Gęstwina — ogród.
Gingelmajster — szewc.
Gnyś — członek męski.
Górka (Na górce) — Zakład karny w Wi­
śniczu.
Grabcia —
		

/KS_464620_I_L_0018.djvu

			Grabiączka — rękawiczka.
Grabić kraść — (patrz buchać, juchcie,
palugować).
Graby —• ręce.
Groise pruchawka — pierzyna.
Gruchowianka — korale francuskie (patrz
sieczka).
Grypsać pisać.
Grypsak — ołówek.
Grypsanka - list. notatka, koresponden-
cya złodziejska.
Hu im sziken — zabić.
Hajerl — piątka, banknot.
Haj - - tytoń.
Hsra — wódka.
Hawernik — pugilares (patrz batale, cho­
dak, przecios).
Hawira — dom.
Hechllinęj — nóz (patrz c.hałetj.
Hojłechen — iść.
Hołota — koń.
Honk — walizka.
Huzar —
		

/KS_464620_I_L_0019.djvu

			Ijasz — wódka.
Janeio — żołnierz.
Jarzączka — zapałka, świeca“
Jehide — żyd.
Jehideste — żydówka.
■Jidałe —• dziesiątka, banknot.
Jatka — dom nierządu.
Jo tak jest.
Jorgacz — tak jest, prawda.
Juchcić — kraść (patrz buchać, grabić,
palugować).
Juchcianka — kradzież, wycieczka w celu
kradzieży.
Jur — kłamstwo, — strugać jur, kłamać.
Kac aralia — kot.
Katar — chłop (patrz cep).
Kafarka chłopka, służąca.
Kamień — kolczyk.
Kanioła — czapka.
Kapować — patrzeć, Jiwiecić, zdradza/-.
Kapować na kogo Odradzić >ś.
Kapowidło — zwierciadło. \
\
		

/KS_464620_I_L_0020.djvu

			Xapownik — gwiazda na niebie.
Kapuś — zdrajca.
Kapuśtiianka — zakonnica.
Kaswenen — pisać.
Kejsew — złoto i srebro.
Ki — fajka.
Kiecka — suknia, spódnica (patrz obora).
Kimać —r spać.
Kipi — twardy kapelusz.
Kirat — obroty (nemnąć do ki rata —
wziąć w obroty).
Kireja — surdut.
Kirnia — szynk.
Kirny — piany.
Kirzyć (chirzyć) — pić.
Kitować — bić (patrz kobrać, świecić).
Kity zawalić — ) _ , .
Kiwnąć __ ) umrzec (Pa*-rz złamać się).
Klap dziakować — uderzyć, rozbić (patrz
kobzać, rozkobzać).
Klapa — rogatka, klatka.
Klawisz — klucz.
Klawisznik — klucznik, dozorca aresztów
lub dozorca
		

/KS_464620_I_L_0021.djvu

			Klawy — piękny, dobry.
Klin — zakazany pobyt w pewnem mie­
ście lub kraju.
Klin miniać — być wydalonym z kraju
lub miasta.
Klinger — zegarek.
Knajać — iść.
Knaler — pistolet.
Knasen — wiedzieć.
Kobzać — bić (patrz kitować, świecić).
Kogut — żandarm.
Kojech — rabunek (patrz kufches).
Kojfować — kupić.
Koło — pierścień (patrz cinel).
Kółko — szupas.
Konowała — lekarz.
Kopciuch — garnek.
Koronacya — korona (moneta).
Kożybuch — kożuch.
Krakus — 20 groszy.
Krowa — fajka.
Krysę — miękki lub słomiany kapelusz.
Krzyżak — dozorca chorych.
Ksaw —
		

/KS_464620_I_L_0022.djvu

			Księżyc — żołnierz policyjny (patrz pająk)
К siwe - - list.
Kucać się — bać się.
Kumać — .rozumieć.
Kuf' ches — rabunek (patrz kojech).
Kuźnia — kościół, cerkiew.
Kwacz — areszt w ogóle, lub oddział,
chorób syfilitycznych w szpitalu.
Łasica — laska (patrz bikora).
Lefit — ksiądz.
po Lembersku - po złodziejsko.
Lewiren — śledzić, patrzeć.
Libling -- chleb.
Linke — klasztor, też drzwi.
Linker — fałszywy (linker slip — fał­
szywy świadek).
Lipka — oko, okno, szyba.
Łachować — śmiać się.
Łachowny — śmieszny.
Łaty — karty do grania.
Lejkiech — złodziej.
Łokieć —
		

/KS_464620_I_L_0023.djvu

			1-7
..opcie, łopuchy — hut}' z cholewami.
,oś — koc.
jyta — pan młodszy wiekiem, elegant
(patrz gawruk).
^ysy — księżyc.
łachać — cieleśnie obcować,
daciek — żołądek,
dajoher — nóż.
dajchrować — rznąć, ciąć, krajać.
dakówka — głowa.
vlałpa -— gulden.
danyle — kajdany, łańcuszki.
daniata — koszula.
Mare zan — uważać.
Wawicher — złodziej kieszonkowy,
dęczennik — piekarz.
1lelken  — palić papierosa lub fajkę,
dente — żołnierz.
deszemedres — żydowski dom modlitwy,
bóżnica.
Miaukać — żebrać.
Miaukacz — żebrak.
Michaś —
		

/KS_464620_I_L_0024.djvu

			Mietłucha — miotła.
Mikry — mały.
Mikrus — malec.
Mikwa — ciemnica, piwnica, ciemna kaźnia.
Mile — patrz: nemen in der mile.
Miniaó — mieć.
Miniać cukier — być głodnym.
Mitgajer — laska.
Młyn — patrz: brać do młyna.
Modlączka — książeczka do nabożeństwa.
Mona — kobieca cześć rodna.
Morgenbitter — złodziej, który w nocy
przez otwarte okna lub drzwi się
wkrada.
Motio — wynagrodzenie za milczenie, tak
zwany szweigegeld.
Mouer machen — zasłaniać złodzieja pod­
czas kradzieży.
Mulik — murarz.
Mus — pieniądze.
Naciągaczki — kalesony.
Najman —
		

/KS_464620_I_L_0025.djvu

			Naser kuf ches — morderstwo w celu
rabunku.
Nastygi — spodnie.
Na urban — pod pozorem, pod fałszywem
nazwiskiem.
Najwałes —: konie.
Nemen in der mile — wydać kogoś jako
wspólnika, za wikłać kogoś w sprawę
(w śledztwo).
Nemnąć — wziąć (nie ukraść).
Niebo — parasol.
Niedźwiadek — kufer, kasa (patrz tory).
Obora — suknia, spódnica (patrz kiecka).
Ołówek — piwo.
Osioł — jatka.
Pajęczyna — bielizna.
Pająk — zołnierz policyjny (patrz księżyc).
Palnąć ) — ukraść (patrz buchać,
Palugować ) juchcić, grabić, zagrabić).
Parkan — kołnierz.
Parmet — papier.
Parmelel — bibułka
		

/KS_464620_I_L_0026.djvu

			Peda — kupiec.
Piasek — sól.
Pietrówka — kłódka.
Pikoleta — trzewiki.
Piać — śpiewać.
Pistojlen — spodnie,
Plajtę — ucieczka.
Plajten
— uciekać.
Plajter zrobić — umknąć (patrz wysta­
wić, balon lub fuga zrobić, urządzić).
Plichacz — ksiądz.
Plichacz w beczce — ksiądz na ambonie.
Pluskwa — złość, zaczepka.
Pluwaczka — (patrz spluwaczka.).
Płachta — bibułka cygaretowa,
Poczta — sznur.
Pogan — żyd.
Popalony — obdarty, oberwus.
Poszabrowany — podarty.
Potoka — fura, wóz.
Potokowy buchacz — złodziej, który kra­
dnie z wozów.
Preferansrok — żakietowy lub frakowy
		

/KS_464620_I_L_0027.djvu

			Pruchawka — poduszka.
Pruchawka groj.se — pierzyna.
Przecios — pugilares (patrz chodak, ba­
ta! e, hawernik).
Przemajchrować — przebić.
Pukawka — pistolet.
Pula — puszka.
Pulać — sprzedawać.
Rebe — sędzia.
Rizuła — rzeźnik.
Rogula — krowa.
Rozkobzać, rozłachcić — rozbić, rozłamać,
wyłamać (patrz dziakować klap).
Rylak — twarz.
Sajwech — złodziej kieszonkowy (patrz
ma wicher).
Samowar kipi — cylindrowy kapelusz.
Acianę robić — zasłaniać złodzieja pod­
czas kradzieży (patrz sić robić),
Seredyna — środek, wnętrze.
Siano — tytoń.
Sić — targ, zgromadzenie,
		

/KS_464620_I_L_0028.djvu

			Sić robić — zasłaniać złodzieja podczas
kradzieży (patrz ścianę robić).
Sieczka — korale drobne, paciorki (patrz
gruchowianka).
Sikora — zegarek (patrz cybula).
Siódemka •— haczek, wytrych (patrz
szperhak).
Siwrać — mówić (patrz zitać).
Skiła — pies.
Skilnik — oprawca, rakarz.
Sklepiczurnia — sklep.
Skok — kradzież pokojowa.
Skrobideska — stolarz.
Ślepota — kura.
Slichenek — zdrajca.
Slichenen — mówić prawdę lub zdradzać.
Slip — świadek, linker slip — fałszywy
świadek.
Słonko — masło.
Sobotnikes — lichtarze.
Spodek — żandarm.
Straguła — strażnik.
Strugać jur — kłamać.
Strugni jur —
		

/KS_464620_I_L_0029.djvu

			Sty ja — zadek.
Sumer — clileb.
Swic „pod swic“ — stacya szupasowa,
Świecić — bić (patrz kobzać, kitować).
Świecznik — lampa, latarnia.
Szabajre m — złodziejskie narzędzie do
włamywania się.
Szabry — złodziejskie narzędzie do wła­
mywania się.
Szafkojza — szafa.
Szaleta — kamizelka.
Szan — światło.
Szanmacher — świecący.
Szarywary —- kieszeń chłopska.
Szitef — wspólnik.
Szicitling — pugilares.
Szlamem — spać.
Szlisak — nos (patrz ferniak).
Szmaje — protokół, przesłuchanie.
Szmates — ubranie, suknie.
Szmaty — ubranie, suknie.
Szmelc — żelaziwo, metal nieużyteczny,
nadający się tylko do
		

/KS_464620_I_L_0030.djvu

			Szmir — czaty; na szmirze stać — stać
na czatach.
Szmir hatten — stać na czatach (patrz
Sztus hatten.)
Sznit — kieszeń damska.
Szopenfeler — złodziej sklepowy.
Szorie — kradzione rzeczy.
Szorie passer -— nabywacz kradzionych
rzeczy.
Szpadrynek — bokser.
Szpanować — patrzyć się, uważać.
Szperhak — wytrych (patrz siódemka).
Szpinak — dorożkarz.
Szteli uh — daj tu.
Sztemp — czyn karygodny.
Sztns hatten — stać na czatach (patrz
Szmir hatten).
Szumowisko — las, gaj, krzaki.
Szwajcar — cent, grosz.
Szymon — dozorca domu.
Tabaczkarka —- trafika.
Tamtajlenik — klucznik, dozorca are­
sztów lub dozorca
		

/KS_464620_I_L_0031.djvu

			Taskać — nieść.
Taskać się — jechać.
Tlojmak — tłumek.
Tory — kufer (patrz niedźwiadek).
Treters — buciki, huty.
Trusiać — jeść.
Trusianka t
Trujanka ! gęba.
Truwanka '
Twardzizna — żelazo.
Tyhonić szluga luh krowę — palić papie­
rosa lub fajkę.
Ubzarnen — przekupić.
Urban — fałsz, pozór.
Urel — 'katolik.
Waryat — papieros (patrz filipus).
Węgorz — pasek.
Wiedeń — Zakład karny we Lwowie.
Wichura — wyżyna, góra, strych.
Wojewoda — rębacz.
Wojtek —: księżyc, miesiąc czasu (patrz
		

/KS_464620_I_L_0032.djvu

			Worek — flaszka.
Wynykać — znaleść, wyśledzić.
Wyrka — jama.
Wystawić — umknąć ipatrz  balon lub
fuga zrobić).
Zabywać się — być, znajdować się.
Zahamować — schować.
Zagrabić — skraść (patrz buchać, grabić,
juchcić, palugować).
Zakobzać — zabić.
Zamaczać — wepchać (patrz filać).
Zan marę — uważać.
Zasypać — zdradzić.
Zitać — mówić, (patrz siwrać).
Złamać się - umrzeć (patrz kiwnąć i kity
		

/KS_464620_I_L_0033.djvu

			Słowa polskie na wyrazy złodziejskie.
Ajent policyjny —- chatrak, chałef.
Ambona — beczka.
Areszt w ogóle — kwacz.
Atrament czernidło.
Bać się —■ kucać się.
Banknot na 5 zł. — hajerl.
Banknot na 10 zł. — dycha, jidałe.
Banknoty od 10 zł. wyżej — eenałe.
Bibułka cygaretowa — płachta, purmeteL
Bić — kitować, kobzać, świecić.
Bielizna — pajęczyna.
Bojko — najman.
Bokser — szpadrynek.
Bożnica — meszymedres.
Buciki — pikoleta, treters.
Buty z cholewami — łopcie, łopuchy,
		

/KS_464620_I_L_0034.djvu

			Być — zabywać się.
Być głodnym — miniać cukier.
Cent — szwajcar.
Cerkiew — kuźnia (patrz kościół).
Chleb — sumer, libling.
Chłop — cep, kafar.
Chłopka — kafarka (patrz służąca).
Chodzić — knajać, hojłechen.
Chusteczka, chustka — filicha.
Ciąć — majchrować.
Ciemnica, ciemna kaźnia — mikwa.
Cygarniczka — fajka.
Czapka kanioła.
Czaty — szmir; na czatach stać — stać
na szmirze, szmir halten, sztus halten.
Część rodna u kobiety — mona.
Członek męski — gnyś.
Czyn karygodny — sztemp.
Dać, dawać — dziakować.
Daj spokój — dziać spas.
Daj tu — szteh uh.
Dobry — klawy (patrz
		

/KS_464620_I_L_0035.djvu

			Dom — liawira.
Dom modlitwy żydowski — (pntrz bożnica).
Dom nierządu — jatka.
Dorożkarz — szpinak.
Dozorca aresztów lub dozorca więzień
klawisznik, tamtajlenik
Dozorca chorych krzyżak.
Dozorca domu — szymon.
Drzwi (lub klasztor) — linke
Dziecko — ciamkacz.
Dziesięciocentówka — gąska, krakus.
Dziesiątka — dycha, jidałe.
Dziesięcioro przykazań — (patrz tewilen).
Dziewczyna — binia.
Dziura w murze — chaber.
Elegant — łyta.
Fajka — krowa, ki.
Fałsz — urban.
Fałszywy — linker.
Fałszywy świadek — linker slip, fałszywe
zeznania, protokół — linke szmaje.
Flaszka —
		

/KS_464620_I_L_0036.djvu

			зо
Fura — potoka.
Futro — fiter.
(raj — (patrz las)
Garnek — kopciuch.
Gęba -— trusianka, trujanka, truwanka.
Gęś — huzar.
Głód — cukier.
Głodnym być — miniać cukier.
Głowa — makówka.
Góra — wichura.
Grać w karty — czuchrać w łaty, balem.
Grosz — szwajcar.
Groszy 20 (20 = helerówka) — gąska,
krakus.
Gulden — małpa.
Gwiazda na niebie — kapownik.
Gwiazdka na kołnierzu — bulka.
Haczek lub wytrych — siódemka, szperhak.
Hełer — szwajcar (patrz cent).
Inspekcya policyi — dziadownia.
Iść — patrz chodzić.
Jama -—
		

/KS_464620_I_L_0037.djvu

			Jatka — osioł.
Jechać — taskać się.
Jeść —■ trusiać.
Kajdany — manjde.
Kalesony^ — naciągaczki.
Kamizelka — szaleta.
Kapelusz miękki lub słomiany — kryse.
Kapelusz twardy — kipi.
Kapelusz cylindrowy — samowar kipi.
Kartka spisana — grypsanka.
Karty do grania — łaty.
Karygodny czyn — sztemp.
Kasa — niedźwiadek.
Katolik — urel.
Kieszeń w ogóle — dolina.
Kieszeń damska — sznit.
Kieszeń chłopska — szarywary.
Klasztor (lub drzwi) — linlce.
Klatka — klapa.
Kłamać — strugać jur.
Kłamca — strugu i jur.
Kłamstwo jur.
Klucz —
		

/KS_464620_I_L_0038.djvu

			Klucznik — klawisznik, tamtajlenił'.
Kłódka — pietrówka.
Koc — łoś.
Kolczyk — kamień.
Kołnierz — parkan.
Koń — hołota, najwajłes
Koń kradziony — czardin.
Koński złodziej — ezardinek.
Korale francuskie — gruchowianka.
Korale drobne —-  sieczka.
Korespondencya złodziejska — grypsanka.
Korona (moneta) — koron acya.
Koszula — maniata.
Kościół — kuźnia (patrz cerkiew).
Kot — kacaraba.
Kożuch —- kożybuch.
Krajać — patrz ciąć.
Kraść — buchać, grabić, juchcić, palu-
gować ; ukraść — zagrabić, palnąć.
Kradzież — juchcianka.
Kradzież pokojowa — skok.
Krowa — rogula.
Krzaki — patrz las.
Ksiądz — plichacz,
		

/KS_464620_I_L_0039.djvu

			Książka w ogóle — bielm.
Książka 	
			

/KS_464620_I_L_0040.djvu

			Жака — dym.
Malec — mikrus.
Mały — mikry.
Masło — słonko.
Metal do przetopienia — szmelc.
Mieć —- miniać.
Miesiąc zasuc — wojtek.
Miotła — mietlucha.
Moneta zdawkowa — bara.
Morderstwo w celu rabunku — nasser
Teuf dies.
Mówić — siwrać, zitać, dabern; mówić
prawdę — slichenen.
Murarz — niulik.
Nabywacz kradzionych rzeczy — blat,
szorie jjasser.
Narzędzie do włamywania — szabry, sza-
hajrem.
Nieść, nosić — taskać.
Nogi — fisy.
Nos — ferniak, szilsak.
Notatka złodziejska — grypsanka.
Nóż — majcher, chałef,
		

/KS_464620_I_L_0041.djvu

			Obcować cieleśnie — machać.
Obdarty, oberwus — popalony.
Obroty — kirat (wziąść w obroty —
nemnać do kirata).
Ogród — gęstwina.
Okno — lipka, chałen.
Oko — lipka.
Ołówek — grypsak, lesaw.
Oprawca — skilnik.
Ospowaty — dziobak.
Paciorki — sieczka.
Palić papierosa lub fajkę tyhonić
szluga lub krowę, melken.
Pan w ogóle — gawruk.
Pan w młodszym wieku, elegant — łyta.
Pani — gawruczka.
Papier — białko, parmet.
Papieros — filipus, flekel.
Parasol — niebo.
Pasek — węgorz.
Patrol policyjna — cliatranka.
Patrzeć — kapować, szpanować, lewiren.
Pchać —
		

/KS_464620_I_L_0042.djvu

			Piątka (banknot) — hajerl.
Pić — chirzyć, kirzyć.
Piekarz — męczennik.
Piękny — klawy.
Pijak — chirus.
Pijany — kirny.
Pieniądz w ogóle — geld.
Pieniądz w monecie zdawkowej bara,
mus.
Pierścionek — cinel, koło.
Pierzyna — grojse pruchawka.
Pies — skiła, beler.
Pieścić się, łasić, umizgać się — fladro-
wać się.
Pisać — grypsać, kaswenen.
Pistolet - pukawka, lcnaler.
Piwnica mikwa.
Piwo — ołówek.
Pod pozorem, pod fałszywem nazwiskiem —
na urban.
Podarty — poszabrowany.
Poduszka — pruchawka.
Pole — flach.
Powóz —
		

/KS_464620_I_L_0043.djvu

			Pozór — urbani (pod pozorem, pod fał-
szywem nazwiskiem —■ na urban).
Pracować — arb aj to wać.
Prawda — jorgacz.
Przekupić — uhzamen.
Protokół — sżmaje.
Przesłuchanie — szmaje.
Przebić — przemajchrować
Przykazania — patrz te willen.
Pugilares — ba tale, chodak, hawernik,
przecios, szJcitlmc/.
Rabunek — buf ches, Icojech.
Rakarz — skilnik.
Rębacz wojewoda.
Ręka -— grabcia.
Ręce — graby.
Rękawiczka — grabiączka.
Rogatka — klapa.
Rok — łokieć, ajle.
Rozbić, rozłamać — dziakować klap, roz-
kobzać, rozłachcić.
Rozumieć — patrz wiedzieć.
Rzeczy skradzione —- facyenta,
		

/KS_464620_I_L_0044.djvu

			Rzeźnik — rizuła.
Rżnąć — patrz ciąć.
Sąd powiatowy — delegowany, beseraj.
Schować się—zahamować się, aivire szlugen.
Sędzia —• rebe.
Skarbonka — bankojza.
Sklep — sklepiczurnia.
Śledzić — lewiren.
Służąca — kafarka.
Śmiać się — łachować.
Śmieszny — łachowny.
Sól — pi 'sek.
Spać — kimać, szlamem.
Śpiewać — piać.
Spodnie — nastygi, pistojlen.
Spódnica — patrz suknia.
Spokój daj! — dziać spas!
Spólnik — patrz wspólnik.
Sprzedać, sprzedawać — pulać.
Srebro — kejsew.
Środek — seredyna.
Stacy  a szupasowa — świc, „pod świc.u
Stolarz —
		

/KS_464620_I_L_0045.djvu

			Strażnik — straguła.
Strych — bojdek, wichura.
Suknia — kiecka, obora.
Suknie — patrz ubranie.
Surdut - - kireja.
Surdut żakietowy lub frakowy — prefe-
ransrok.
Świadek ■— slip.
Świadek fałszywy — linker slip.
Światło — szan.
Świeca — jarzączka.
Świecący — szanmacher.
Szafa — szafkojza.
Szewc — gingelmajster.
Szkoła żydowska — meszemedres.
Sznur — poczta.
Szpital — bośnia, (oddział chorób syfili-
tycznycli — kwacz).
Szupas — kółko.
Szyba — lipka.
Szynk — kirnia.
Targ — sić.
Tak jest — jo,
		

/KS_464620_I_L_0046.djvu

			Tewilen, które żydzi przy modlitwie na
głowę wkładają — chometes.
Tłumak — tłojmak.
Trafika — tabaczkarka.
Trzewiki — patrz buciki,
Twarz — ryłak.
Tytoń — siano, haj.
Ubranie — szmaty.
Ucieczka — plajtę.
Uderzyć — dziakować klap,
Ukryć się — zahamować się, awire
szługen.
Umieć — patrz wiedzieć.
Umizgać się —• fładrować.
Umknąć — wystawić, fuga lub balon,
urządzić, zrobić, plajten.
Umrzeć — kiwnąć, złamać się, kity za-
zawalić.
Uwolniony — ehowsz<■.
Uważać — szpanować, maro zan.
Walizka — honk.
Wepchać —
		

/KS_464620_I_L_0047.djvu

			Wiązać - bindować.
Wiedzieć — kumać, knasen.
Wnętrze — scredyna,
Woda - arcywiza,
Wódka — hara, ijasz.
Wolny, uwolniony, — chowsze.
Worek — micha,<.
Wóz - potoka.
Wspólnik — chawres, s.zitef.
Wycieczka na kradzież — juchciauka.
Wydać kogo jako wspólnika — brać do
młyna, nemen in der mile.
Wyłamać rozkobzać, rozłaebcić.
Wynagrodzenie za milczenie, t.. z. szwei-
gegeld — motio.
Wystawa sklepowa — blendówka.
Wytrych — patrz haczek.
Wziąść (nie ukraść) — nemnąć.
Zabić — zakobzać, heim sziken.
Zaczepka — pluskwa,
Zadek — styja.
Zakazać pobyt w mieście — klin dziakować.
Zakazany pobyt —
		

/KS_464620_I_L_0048.djvu

			Zakazany pobyt mieć — klin miniać.
Zakład karny we Lwowie - - Wiedeń.
Zakład karny w Stanisławowie — Dą­
browa „na Dąbrowie“.
Zakład karny w Wiśniczu — Górka „na
Górce11.
Zakonnica — kapuścianka.
Zamek — fiszla.
Zapałka — jarzączka.
Zasłaniać złodzieja podczas kradzieży —
robić sić lub ścianę, mauer machen.
Zwikłać kogoś w sprawę — brać go do
młyna.
Zbiegowisko ■— sić.
Zdradzić, zdradzać — kapować, fasziten,
zasypać, slichenen.
Zdradzony — faszit.
Zdrajca — kapuś, slichenek,
Zegarek — cybula, sikora, Iclinger.
Zgodzić się na coś — być blat.
Zgromadzenie — sić.
Złapać — czepić.
Złodziej w Galicyi wschodniej — buchacz,
		

/KS_464620_I_L_0049.djvu

			Złodziej w Galicyi zachodniej — andrus,
łejhech.
Złodziej, który w nocy przez otwarte
okna, lub drzwi się wkrada morcjen-
biter.
Złodziej kieszonkowy — buchacz lub an­
drus dolinowy, mawicher, sajwech.
Złodziej sklepowy — szopenfeler.
Złodziej włamywacz — buchacz szabrowy.
Złodziej, który kradnie z fur — buchacz
potokowy,
po złodziejsku — po lembersku.
Złość — patrz zaczepka.
Złoto — Icejsew.
Znajdować się — zabywać się.
Znaleść — patrz wyśledzić.
Zwierciadło — ,	
			

/KS_464620_I_L_0050.djvu

			Żołnierz zwykły — jańcio, baałmelchu-
me menie.
Żołnierz policyjny - księżyc, pająk,
Żyd pogan, jehirle.
Żydówka — jeh kiesie.
		

/KS_464620_I_L_0051.djvu

			Rozmówki zMziejsko-plskie.
Miniasz geld ?
Nie miniam ani
szwajcara.
Dzir? klawo juchcić,
wojtek nie ka­
puje.
Jestem blat, mi­
niam cukier,
knajmy juchcić.
Tej blendówce kla­
wo by dziakować
klap, (albo: Tę
blendówkę kla-
woby rozkobzae)
tu zabywają się
klawe facyenta.
Miniasz szabry ?
Masz pieniądze ?
Nie mam ani
grosza
Dziś dobrze kraść,
księżyc nie świeci.
Zgadzam się, je­
stem głodny,
chodźmy kraść.
Tę wystawę war-
toby rozbić, tu się
znajdują piękne
rzeczy.
Masz narzędzie
złodziejskie
		

/KS_464620_I_L_0052.djvu

			Miniami, ale ku­
cam się, bo tu
może nas szpa­
nować szymon.
Knajmy na facy-
enta szmaciane ;
w tamtej hawi-
rze zabywają się
na bojdeku.
Ty stój na szmi-
rze, a ja pokna-
jam na wichurę,
rozkobzam pię­
tro wkę i zagra-
bim, co się dzia-
kuje.
Szpanuj czy ga-
wruk kima.
Goś przytaskał ?
Tam zabywała się
tylko pajęczyna
na poczcie.
Mam, lecz oba­
wiam się, bo tu
może nas zoba­
czyć dozorca
domu.
Chodźmy na ubra­
nia ; w tamtym
domu są na stry­
chu.
Ty stój na czatach,
a ja pójdę na
górę, rozbiję
kłódkę i zabiorę,
co się da.
Popatrz się, czy pan
spi.
Coś przyniósł?
Tam była tylko
bielizna na sznu­
		

/KS_464620_I_L_0053.djvu

			Zabindowałeć już
tlojmak ?
Wystawmy, clia-
tranka knaje.
Jak cię czepią, być
mnie nie brał
do młyna.
No, jakby mię cze­
pili, dziakowałi
by mi 1V2 ło­
kcia.
Najwięcej 6 Wojt­
ków.
Jaśko dziobak za
juchcianki w ku­
źni, poknajał
do Widnia na
2 łokci i dzia-
kował wąsy do
praczki.
Kumasz juchcie
hołotę?
-Ta juchcę z potoki.
Zawiązałeś już tłu-
mak ?
Uciekajmy, patrol
idzie.
Gdy cię ujmą, być
mię nie wydał.
No, jakby mię
ujęli, daliby mi
1У2 roku.
Najwięcej 6 mie­
sięcy.
Ospowaty Jaśko
zatradzież w ko­
ściele poszedł do
zakładu karne­
go na 2 lata
i ogolono mu
wąsy.
Umiesz kraść ko­
nie ?
Ja kradnę z
		

/KS_464620_I_L_0054.djvu

			Potaskajmy się do
Ułaszkowiec u a
sić, tam kafary
i pogany minia-
ją klawe doliny.
Nie miniam kuraż,
tam dużo kogu­
tów kuaje.
Kupuj, jaki i kla­
wy ha wernik
w dolinie tego
gawruka.
Odmajchruj ten
niedźwiadek od
potoki.
Krokodyl pokna-
jał do bofmi.
Tego mikrusa mu­
szę zasypać.
Dziać spas, on
kuma nasze
sztemy!
Co ci zitał rebe ?
Pojedźmy do Uła-I
szkowiec na jar­
mark, tam chło-jj
pi i żydzi mają I
pełne kieszenie. $
Nie mam ochoty i
tam dużo żan|
darmów idzie.
Patrzaj, jaki piej
kny pugilares
w kieszeni tegi!
pana.
Oderznij ten ku j
ferek od powozi
Krokodyl (przezw;
sko złodziejajpi
szedł do szpital
Tego malca musi
zdradzić.
Daj spokój, on w
o naszych spr
wkach!
Co ci mówił
		

/KS_464620_I_L_0055.djvu

			>ytał, wiele małp
z ab у wał o się
w chodaku ?
Joś ty mu zitał?
a nie frajer, stru­
gałem jur.
ilawo w kuźni
juchcić, jak pie­
ją, albo plichacz
7,ita z beczki;
wszystko tedy
szpanuje na
plichacza.
lepy Jóźko prze­
stał juchcić i jest
kapusiem, wszy­
stkich zasypuje,
tarzy buchacze
knają na urban
fechtować po
hawirach i ju-
chcą wszędzie.
Pytał, wiele gul­
denów było
w pugilaresie ?
Coś ty mówił ?
Ja nie głupi, kła­
małem.
Dobrze kraść w ko­
ściele, gdy śpie­
wają lub ksiądz
każe z ambony;
wtedy wszystko
patrzy na księ­
dza.
Ślepy Jóźko prze­
stał kraść i jest
zdrajcą, wszy­
stkich zdradza.
Starzy złodzieje
chodzą na po­
zór po domach
wszędzie i kradną
		

/KS_464620_I_L_0056.djvu

			Kogut czepił
dwóch bucha-
czów za hołotę
u cepa, dziako-
wał im manyłe
i knaje z nimi
do kwacza.
Kojfowałem na ur-
ban szmaty i za­
grabiłem к i reję
i nastygi, ale
peda szpanował
i czepił mię za
parkan, a ja
wystawił.
Za tą lipką zaby-
wają się klawe
cineli, kamienie,
sikory i gadziny.
Karol zabywa się
w Stryju w kwa-
czu na urban.
Żandarm areszto­
wał dwóch zło­
dziei za kra­
dzież koni u
chłopa, kuł ich
i prowadzi do
aresztu.
Kupowałem na po­
zór ubranie
i skradłem sur­
dut i spodnie,
leez kupiec spo­
strzegł to i zła­
pał mię za koł­
nierz, lecz um­
knąłem.
Za tą szybą znaj­
dują się piękne
pierścienie, kol­
czyki, zegarki
i łańcuszki.
Karol znajduje
się w stryjskim
areszcie pod
		

/KS_464620_I_L_0057.djvu

			Jak będziesz
w kwaczu, szpa­
nuj, dziakuję ci
grypsankę, byś
kumał co ші-
niasz zitać.
Gdzieś się zaby-
wał wczoraj ?
Knajałem na
skok.
szywem nazwi­
skiem.
Gdy będziesz,
w areszcie uwa­
żaj, podam ci
kartkę, byś wie­
dział, jak się
masz tłumaczyć.
Gdzieś był wczo­
raj?
Chodziłem na kra­
dzież
		

/KS_464620_I_L_0058.djvu

			Rozmówki złodziejsko-żydowskie.
Hojłeclist di haut
af czardins?
Nein, ech bin a
morgenbiter.
Hojłech mit mir
ci dejm jehide,
dort seneu Szaj­
nę sobotnikes.
Ech bin di nacht
gewein in a lin­
ke in hob szorie
fiu a lefit.
Sztek ub, ech
к nas a giten
Idziesz dziś na
kradzież koni ?
Nie, ja jestem zło­
dziejem, który
w nocy przez
otwarte okna się
wkrada.
Chodź ze mną do
tego żyda, tam
są piękne li­
chtarze.
Byłem ubiegłej
nocy w klaszto­
rze i mam rze­
czy skradzione
u księdza.
Daj je tu, ja znam
dobrego
		

/KS_464620_I_L_0059.djvu

			szoiie paser fin
mawichers in
szopenfelers.
Weiechen ? Efszer
den Simche ga-
nef; eeh knas
im oueh, dus
ist a szlichenek,
er ken ins faszi-
ten.
Plajt, se gajt а
spodek!
Bus is nyszt ken
spodek, dus is
a mente.
Beim Berałe Jiot
gechapt a cha-
łef in er sitzt
szojn.
Is er szojn gewein
af szmaje?
■To, ech hob fin
wacza kradzio­
nych rzeczy od
złodziei kieszon­
kowych i skle­
powych.
Którego ? Może
Simchego zwa­
nego złodziejem;
ja go także znam,
on jest zdrajcą,
może nas wydać.
Uciekaj, idzie żan­
darm !
To nie żandarm,
to zwykły żoł­
nierz.
Berka złapał ajent
policyjny i już
siedzi.
Gzy już był prze­
słuchany ?
Tak jest, mam
		

/KS_464620_I_L_0060.djvu

			im a ksiwe, oz
er nemt a sacli
i u der mile i u
ech zoł im za u
a fałszer slip.
Chaim far a me-
szemedres hot
bakimeu 2 aj len.
Ech bin o uch mit
im gewein, nor
er hot mech
niszt genem en
in der mile.
Josel hot ge­
macht a naseu
kuf ches in
man lewirt in.
Kik, du ist a ofen
chalen, ech hoj-
lech arau in di
halt szmir.
niego kartkę,
według której
wydaje wspól­
ników, a ja mam
mu fałszywie
świadczyć.
Chaima za kra­
dzież w bóżnicy
zasądzono na
dwa lata.
Ja z nim byłem
także, lecz on
mię nie wydał.
Josel popełnił
morderstwo
w celu rabunku
i śledzą za nim.
Patrzaj, tu jest
otwarte okno,
ja wejdę do
środka, a ty stój
na
		

/KS_464620_I_L_0061.djvu

			Hojłech nyszt, du
ist a beler, wirst
dech fasziten.
Haut bin ech ge-
wein bei rebe
in hob u ge­
legt a fałsze
szmaje.
Nie idź, tu jest
pies, zdradzisz
się.
Dziś byłem u sę­
dziego i złoży-
żyłem fałszywy
protokół.
LUBLIN
		

/KS_464620_I_L_0065.djvu

			- : "
Щ л^ - ~ V ;:
V .:'• ;vf.
•шШ^ЛРМЯ
г- ^ >>•
ар »■
f> :
V-:  : :- Ч . ,
';Ч>- V ; •
z
Г: l i
		

/KS_464620_I_L_0066.djvu

			Bibliteka im. Hieronima
Łopacińskiego w